Dizilerdeki cinsiyetçi söylemler ile mücadele

Vodafone’un dildeki eşitsizlikle mücadele etmek amacıyla geliştirdiği Kırmızı Çizgi teknolojisi, köşe yazılarının ardından TV dizilerindeki cinsiyetçi söylemleri de tespit etti. Yapay zekaya dayalı bir teknoloji olan Kırmızı Çizgi, sevilen diziler “İstanbullu Gelin” ve “Erkenci Kuş”un birer senaryosunu tarayarak cinsiyetçi söylemlerin düzeltilmesi konusunda senaristleri uyardı.

11 Mart 2019 – Toplumun düşüncelerine ve diline yansıyan cinsiyetçi kullanımları ortadan kaldırmayı hedefleyen Vodafone, geçen yıl başlattığı Kırmızı Çizgi hareketinin kapsamını genişletiyor. Hurriyet.com.tr’de yer alan haberlerdeki cinsiyetçi dilin kullanıldığı kelime ve metin bazlı anlamları tespit ederek üstünü kırmızıyla çizen Kırmızı Çizgi teknolojisi, şimdi de ekranlardaki cinsiyetçi dil kullanımlarını tespit ediyor.

Sevilen diziler “İstanbullu Gelin”in 75. ve “Erkenci Kuş” dizisinin 33. bölümünün senaryosu Kırmızı Çizgi tarafından tarandı. Kırmızı Çizgi teknolojisi, cinsiyetçi bir söylem bulduğunda gerekli düzeltmenin yapılması için senaristleri uyardı. Yapılan düzeltmeleri seyirciler de görebildi ve düzeltilmesini istedikleri cinsiyetçi söylemleri #KırmızıÇizgi etiketiyle paylaşabildi.

Vodafone Türkiye Marka İletişimi ve Stratejisi Direktörü Esra Süzme şunları söyledi:

“Dil, toplumun iskeleti. Nasıl düşünürsek öyle konuşur, nasıl konuşursak öyle düşünürüz. Zamanla edindiğimiz önyargılar, düşünce sistemimizi yansıtıyor, dilimize yansıyor. Farkında olarak ya da olmayarak telaffuz ettiğimiz her kelime, zamanla kadınlara bakış açımızı oluşturuyor. Dilimizi kadınlara karşı bu önyargılardan temizlemek gerektiğine inanıyoruz. Kadınları görünmez kılan hiçbir kelimenin, hiçbir ifadenin kabul edilemeyeceğini düşünüyoruz. Bu düşünceyle geliştirdiğimiz Kırmızı Çizgi teknolojisini şimdi de ekranlara taşımanın mutluluğunu yaşıyoruz. Kırmızı Çizgi, ‘İstanbullu Gelin’ ve ‘Erkenci Kuş’un birer senaryosunu tarayarak cinsiyetçi söylemler konusunda senaristleri uyaracak. Kırmızı Çizgi projesiyle, dilde kanıksanmış cinsiyetçi söylemler konusunda toplumda farkındalık yaratmayı ve bu söylemlerin yarattığı psikolojik şiddeti ortadan kaldırmayı hedefliyoruz.”

Cinsiyetçi kelime oranı yüzde 0’a indi

Kırmızı Çizgi teknolojisi, yapay zekâdan besleniyor. Türkçe dilini semantik olarak analiz edip cinsiyetçi söylemleri ayrıştırabilen ilk örnek olan bu teknoloji, Türkçeyi hem kelime bazlı, hem de metin bazlı anlayarak kadınlara yönelik önyargılı kullanımları fark ediyor ve üstünü kırmızıyla çiziyor. Kırmızı Çizgi ile Hurriyet.com.tr’de Temmuz 2018’den bu yana 2.800 köşe yazısı analiz edildi. Hurriyet.com.tr altına yerleştirilen Kırmızı Çizgi butonu 41 milyon kez görüntülendi ve 780 bin aksiyona dönüştü. Kırmızı Çizgi başlamadan önce yazarların makalelerinde tespit edilen cinsiyetçi kelime oranı yüzde 11 iken, Kırmızı Çizgi başladıktan sonra bu oran yüzde 7’ye geriledi, Ocak 2019 itibariyle ise yüzde 0 oldu.